Douscentos Anos Despois
Carlos Andrés Vallejo
Hoxe, sen máis compaña que os meus pensamentos, volvo unha vez máis ao pobo dos meus pais, dos meus avós... a enterrarme durante tres días coa esperanza de resucitar ao terceiro e reintegrarme con novos folgos á estresante vida laboral que o sistema instaurou nesta "aldea global" na que nos tocou vivir.
O pobo, tan pequeno coma Coupvray e estendido sobor da ladeira dun outeiro, está tan baleiro que case que non atopo a alguén a quen desexarlle os bos días mentres o cruzo ata chegar á miña casa situada na parte baixa da mesma. É unha casa de dúas plantas co tellado a dúas augas, cheminea, un pequeno xardín na parte dianteira e unha cocheira na súa parte traseira. Aínda que desde fóra, a calqueira persoa que visitase a de Louis Braille, poidese evocarlle a deste, con todo por dentro está adecuadamente restaurada e ben equipada axeitada, máis ou menos, cos tempos que corren, pero conservando algún recuncho con cheiro a vello e preñado delembranzas.
O día é fermoso. A primaveira enseñoreouse de tal xeito que, unha vez aparcado o LB-1809, deixar a equipaxe na miña habitación e facer unha somera e rápida inspección da casa, síntome empuxado a deambular polo pobo e os seus arredores sen rumbo fixo para que, abertas de par en par as xanelas dos meus sentidos, penetren o sabor da fresca auga da fonte Vella; a fermosa panorámica do pobo e contorna contemplada desde a Cruz (símbolo da bendición dos campos); o revificador perfume de plantas, flores, árbores e o da herba húmida e fresca que se sobrepón a todos eles; o piar ou canto de paxaros que, en voo ou parados, sabe Deus que cousas dirán, e o impresionante crotorar das cegoñas.
Xa de regreso, tras saudar a un par de cans ladradores pero pouco mordedores, a unhas poucas vacas -a distancia, polo si ou polo non- e a uns poucos vellos que pasean coa cabeza baixa arrastrando pés e lembranzas (ovellas e galiñas xa non hai) atópome ante as dúas escolas: a dos mozos e a das mozas ámbalas dúas en ruínas. Esas escolas ás que asistiron os meus pais fai xa... toda unha vida!
Seguindo un impulso provocado -supoño- por algunha idea envolta nun repentino brote de amor filial, extraio do peto o meu aparello tecnolóxico último modelo e busco a ver que di Google, o doutor Sabelotodo do ciberespazo: "Louis Braille 1818"
Si, parece que atopa algo. Leo: 1818: Louis Braille concorre á escola de Coupvray con alumnos que ven. É rexistrado co número 10 na respectiva lista.
Imaxínomo nela, aos seus nove anos, sen código de lecto-escritura, exercitando ao máximo a súa memoria para, cal paxariño, encher o seu papo de graíñosde cultura. Que futuro tan escuro, a pesar da boa vontade da familia, compañeiros e mestre! Pero... e se recorro de novo ao doutor Sabelotodo e pídolle que busque: "Louis Braille 1819"?
A ver, a ver... Tamén proporciona unha mínima información:
15 de febreiro de 1819: Louis Braille ingresa no Instituto de mozos cegos de París.
O futuro parece non ser xa tan escuro!
Deixo atrás as escolas, próximas ao meu domicilio. A medida que vou achegándome, unha voz perfectamente identificada non cesa de suxerirme insistentemente ao oído: "Anda, sobe ao faiado; anda, sobe ao faiado...?
De momento non lle fago caso porque me apetece beber unha copiña de viño e recrear, mentres tanto, da man de Isaac Asimov, lecturas varias e testemuños directos, as vicisitudes dun imaxinario cego bicentenario. Abro, pois, unha botella -coido que procede da zona de Coupvray- e brindo en silencio por Louis Braille e o seu seis puntos máxicos que me deron tanto aínda que eu sexa vidente.
Tras apurar a copa e volvela a encher nas súas tres cuartas partes, obedezo á voz e subo ao faiado no que entro cal Marcelino Pan e Viño (neno protagonista do enternecedor conto de José María Sánchez-Silva) coa copa agarrada firmemente para non derramar nin unha soa pinga.
Non hai nel un gran crucifixo, nin sequera unha mesa, pero si unha cadeira de brazos frailero no que sinto, depositando a copa no gran baúl situado á dereita do mesmo.
Pecho os ollos e abro os oídos. Entre sorbo e sorbo do saboroso viño, chégame o eco de dúas voces familiares que se comunican a través de min.
-Que fas?
- Escribindo unha carta a un amigo do colexio.
-Con esa especie de lezna?
-Chámase punzón. Mira. Nestes rectangulitos, nos que caben seis puntos, vou picando. As letras xorden das diferentes combinacións que poden facerse. Ao darlle a volta ao papel? velo? Cos dedos podemos lelas.
-É moi difícil aprender?
-Non.
-Pódesme ensinar?
- Claro que podo. Pero para que queres aprender?
-Para escribirche cartas cando esteas no colexio.
-Agora mesmo fágoche un abecedario, explícoche catro cousiñas, e xa verás que pronto o dominas. Ademais, ti non terás que ler cos dedos, que é o que máis costa.
-Espera un momento que traio un lápis para...
-Calade, calade, por favor -interrompo o diálogo incorporándome-, que agora quero falar eu: Doce anos tiña ela e trece anos el. Desde ese bendito verán, a pauta, o punzón e ese papel tan groso foron cambiando de casa: durante os períodos vacacionais na del, durante o curso na dela. E aquí, neste gran baúl do que agora mesmo levanto a tapa, xunto aos oito volumes en braille dos soados contos dos irmáns Grimm que el lle lese a ela, dormen aquela pauta, aquel punzón e aquelas cartas del, que era o meu pai, e dela, que era a miña nai.
Barcelona, 3 de abril de 2018, día no que se cumpren 57 anos do meu ingreso no colexio Santiago Apóstolo da ONCE de Pontevedra.
